ONLİNE TERAPİ İLE YÜZ YÜZE TERAPİ ARASINDAKİ ETKİLİLİK FARKLILIKLARI; SİSTEMATİK DERLEME VE METAANALİZ

Abstract

Psikoterapi uygulamalarında dijitalleşmenin hız kazanmasıyla birlikte, çevrim içi ve yüz yüze terapi yöntemlerinin etkililiği üzerine yapılan araştırmalar giderek artmaktadır. Literatürde, çevrim içi terapinin özellikle erişilebilirlik, maliyet etkinliği ve mahremiyet açısından avantajlar sunduğu belirtilirken, yüz yüze görüşmelerin ise terapötik ilişki kurma ve duygusal etkileşimde daha güçlü olduğu vurgulanmaktadır. Farklı psikolojik bozukluklar ve müdahale türleri dikkate alındığında, çevrim içi terapinin depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu gibi yaygın psikopatolojilerde yüz yüze terapiye benzer düzeyde etki gösterdiği gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, bazı çalışmalar çevrim içi uygulamalarda teknik aksaklıklar, motivasyon eksikliği ve danışan-uzman arasındaki mesafenin olumsuz etkilerine dikkat çekmektedir. Sistematik olarak incelenen makaleler, çevrim içi terapinin özellikle kısa süreli müdahalelerde ve bilişsel davranışçı terapi gibi yapılandırılmış yaklaşımlarda başarılı sonuçlar verdiğini ortaya koymaktadır. Yüz yüze terapinin ise karmaşık vakalarda ve yoğun duygusal süreçlerin yönetiminde daha avantajlı olduğu anlaşılmaktadır. Bulgular, terapi yönteminin seçiminin bireysel ihtiyaçlar, psikopatolojinin türü ve müdahale hedefleri doğrultusunda belirlenmesinin önemini göstermektedir. Literatür taramasına dayalı bu derlemede, çevrim içi ve yüz yüze terapi uygulamalarının etkililik düzeyleri karşılaştırmalı olarak ele alınmış, mevcut bulgular ışığında öneriler sunulmuştur.